Budowa anatomiczna kręgosłupa lędźwiowego

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa to ostatni fragment kręgosłupa posiadający kręgi ruchome. W końcowych odcinkach kręgosłupa – odcinek krzyżowy oraz kość guziczna nie wyróżnia się pojedynczych kręgów (są one zrośnięte ze sobą i poruszają się jako jedna całość). Odcinek lędźwiowy zbudowany jest z 5 kręgów lędźwiowych. Zdarzają się osobnicze rozbieżności w liczbie kręgów w przypadku wystąpienia lumbalizacji (pierwszy kręg krzyżowy staje się kręgiem lędźwiowym) lub sakralizacji (ostatni kręg lędźwiowy przyjmuje postać pierwszego kręgu krzyżowego). Do tego rodzaju zmian w kręgosłupie dochodzi w trakcie rozwoju kręgosłupa i często nie mają one negatywnego wpływu na funkcjonowanie kręgosłupa. Kręgosłup lędźwiowy zbudowany jest z kręgów (posiadających trzon i łuk kręgowy) oraz dysków międzykręgowych (krążki). Te drugie mają za zadanie amortyzację obciążeń i dopasowanie do siebie poszczególnych kręgów. To właśnie w obszarze krążków międzykręgowych najczęściej dochodzi do uszkodzeń (przepuklina, dyskopatia, sekwestracja).

Najczęstsze schorzenia kręgosłupa lędźwiowego

Najczęstsze rozpoznania dotyczące kręgosłupa lędźwiowego to rwa kulszowa, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, dyskopatia. Do rzadziej występujących schorzeń należy kręgozmyk. Objawy bólowe tego obszaru mogą być związane także z nieprawidłową postawą lub budową kręgosłupa (nadmierna lub zmniejszona lordoza lędźwiowa), a także napięciami i dystorsjami w obrębie powięzi i mięśni, zarówno zlokalizowanych w okolicy kręgosłupa lędźwiowego jak również w wyższych jego obszarach oraz obręczy miednicznej. Objawy jakie zgłaszają Pacjenci to ból dolnej części pleców, a także kończyn dolnych, drętwienie, mrowienie, osłabienie siły mięśniowej w kończynach dolnych.

Diagnostyka odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Diagnostyka odcinka lędźwiowego kręgosłupa oparta jest na analizie objawów zgłaszanych przez Pacjenta, obserwacji projekcji bólu (miejsca bolesne) oraz dokładnym wywiadzie (w jakich sytuacjach występują objawy). Diagnozę potwierdzają badania obrazowe. Jako pierwsze badanie stosowany jest RTG (rentgen). Przy braku dokładnego obrazu lub wątpliwościach diagnostycznych wykonywany jest rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego (MRI). Dokłada diagnoza pozwala zastosować odpowiednie leczenie. W przypadku kręgosłupa lędźwiowego zalecane jest stosowanie leczenia zachowawczego, opartego przede wszystkim na profesjonalnej fizjoterapii. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie leczenia operacyjnego. Ogólnym wskazaniem do wykonania operacji kręgosłupa lędźwiowego jest przepuklina krążka międzykręgowego przekraczająca 8mm. W wielu przypadkach nawet przy tak znacznym przesunięciu stosuje się leczenie zachowawcze. Bezwzględnym wskazaniem do operacji są nasilające się objawy neurologiczne (niedowłady kończyn dolnych, nietrzymanie moczu i stolca).

Przebieg rehabilitacji w schorzeniach odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Zastosowanie profesjonalnej fizjoterapii pozwala pozbyć się dolegliwości związanych z problemami w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Zastosowane metody uzależnione są od rodzaju problemu oraz zakresu zmian. Standardowa procedura obejmuje terapię manualną lub terapię mięśniowo-powięziową, ćwiczenia indywidualne oraz wspomaganie w postaci fizykoterapii. W celu wykonania terapii manualnej lub opracowania powięzi konieczne jest ułożenie Pacjenta we właściwej pozycji i dokładna praca z tkankami.

W tym celu warto wykorzystać profesjonalne stoły rehabilitacyjne, z możliwością regulacji wysokości oraz ruchomymi segmentami. Dobrym wyborem jest w tym wypadku stół rehabilitacyjny SR-EŁ3p z elektryczną regulacją wysokości lub 5-częściowy stół rehabilitacyjny Massage CUBE Manus. Ćwiczenia należy stopniowo wdrażać od samego początku rehabilitacji. Powinny być to początkowo ćwiczenia w pozycjach niskich na materacach lub matach do ćwiczeń. Zaleca się ćwiczenia na odpowiednim podłożu, które z pewnością mogą zapewnić materace gimnastyczne, na przykład 4-częściowy materac gimnastyczny Shiatsu dostępny w sklepie BITMED.

Alternatywą są maty do ćwiczeń, które gwarantują twardsze, ale komfortowe podłoże np. AIREX CORONELLA lub AIREX CORONA. Kolejne etapy ćwiczeń to ćwiczenia w pozycjach wyższych, w wolnych łańcuchach kinemtycznych oraz ze sprzętem takim jak piłki, taśmy, obciążniki. Dodatkowym elementem, wspomagającym efektywność prowadzonej rehabilitacji jest zastosowanie fizykoterapii. Najczęściej w postaci elektroterapii prądami TENS lub naświetlania z użyciem lampy SOLLUX, do którego zdecydowanie polecamy wykorzystanie statywowej lamy LUMINA.

W pierwszych dniach rehabilitacji Pacjent może odczuwać natychmiastową poprawę, jednak zdarza się nasilenie lub zmiana projekcji objawów, co jest naturalnym efektem prowadzonych działań. Na koniec chcielibyśmy zaznaczyć, że najważniejsze jest prowadzenie terapii do momentu całkowitego ustąpienia objawów bólowych oraz objawów towarzyszących.