Diadynamik – rodzaje prądów i metodyka zabiegu

Prądy diadynamiczne, nazywane także prądami Bernarda, to grupa sześciu rodzajów prądów powstałych w wyniku prostowania prądu sinusoidalnego zmiennego o częstotliwości 50 Hz. Ogólna charakterystyka tych prądów wskazuje na ich silne działanie przeciwbólowe oraz stymulujące tkanki do przekrwienia.

Rodzaje prądów diadynamicznych        

            Jak już wspomniano wyróżnia się sześć rodzajów prądów diadynamicznych. Każdy z rodzajów złożony jest z dwóch komponentów – elementów prądu stałego oraz sinusoidalnie zmiennego. Pierwszy z prądów Bernarda, prąd MF, to jednopołówkowo wyprostowany prąd zmienny sinusoidalnie. Jego częstotliwość wynosi 50Hz, a czas trwania impulsów oraz przerw to 10ms. Odczucia zgłaszane przez pacjentów podczas oddziaływania prądu to silna wibracja. Drugim rodzajem prądu diadynamicznego jest DF, powstały w wyniku nałożenia na prąd MF drugiego takiego samego przesuniętego w fazie o 180 stopni. Powstaje wówczas prąd o częstotliwości 100Hz i 10ms trwania impulsu.

Prąd ten odczuwany jest przez pacjentów jako wibracja o słabszym natężeniu niż w przypadku MF. Kolejnym typem prądów Bernarda jest prąd CP, powstały w wyniku okresowej zmiany prądów DF i MF płynących naprzemiennie w czasie 1 sekundy. Prąd LP z kolei otrzymuje się w wyniku nałożenia na prąd MF takiego samego prądu, z tymże jest on modulowany w amplitudzie i przesunięty w fazie o 180 stopni. Czas trwania modulacji w tym prądzie wynosi do 6s (wraz z przerwą).

 Innym rodzajem prądu diadynamicznego jest prąd RS. Jest to przerywany prąd MF. Czas przerwy oraz impulsu jest w nim równy i wynoszą odpowiednio 1s. Powoduje silne skurcze mięśni oraz intensywne działanie przekrwienne. Ostatnim, szóstym, rodzajem jest prąd MM, będący modulowanym w amplitudzie prądem MF, w którym czas trwania modulacji oraz przerw między nimi wynosi 1s. Rodzaje prądów oraz ich kombinacje dobierane są indywidualnie do efektów terapeutycznych, które chcemy uzyskać.

Oddziaływanie prądów diadynamicznych na tkanki

Wskazuje się na obszerne oddziaływanie prądów diadynamicznych na organizm. Reakcje tkankowe obejmują przede wszystkim rozszerzenie naczyń krwionośnych, a co za tym idzie lepsze ukrwienie lub przekrwienie tkanek. Kolejnym efektem działania prądów Bernarda jest wzmożona przemiana materii. Obserwuje się także zmniejszenie obrzęków pourazowych oraz działanie przeciwbólowe. Analizując poszczególne rodzaje prądów występują różnice w ich oddziaływaniu na mięśnie. Prąd MF powoduje zwiększenie napięcia mięśniowego, podczas gdy DF je zmniejsza. RS i MM wykorzystuje się z kolei do elektrostymulacji mięśni zdrowych lub z niewielkiego stopnia uszkodzeniami.

Metodyka zabiegu z wykorzystaniem prądów diadynamicznych

             Zabiegi prądami Bernarda wykonywane są metodą jednobiegunową lub dwubiegunową. W przypadku metody dwubiegunowej elektrodą czynną jest katoda umieszczana w miejscu bólowym. Anodę lokalizuje się obwodowo i jest ona elektrodą bierną. W metodzie jednobiegunowej katoda, będąca elektrodą mniejszą, ułożona jest na punkcie spustowym, a anoda proksymalnie do niej.

W prądach tych ważne jest zastosowanie grubych, mocno zwilżonych podkładów. Czas zabiegu uwarunkowany jest rodzajem prądu i dla wszystkich prądów wynosi do 8 minut, jednocześnie z możliwym wydłużeniem czasu do 10min dla prądów RS i MM. Natężenie prądu ustawione jest indywidualnie zgodnie z subiektywnymi odczuciami pacjenta. Charakterystykę odczuć opisano przy poszczególnych rodzajach prądów.

Przykładowy sprzęt umożliwiający przeprowadzenie zabiegów z zakresu terapii prądami diadynamicznymi to Multitronic MT-3

Wskazania i przeciwwskazania do stosowania prądów Bernarda

            Wśród wskazań do stosowania prądów diadynamicznym wymienia się: ból o różnym podłożu (także nerwobóle), przeczulicę, odmrożenia, zaburzenia troficzne, obrzęki, sztywność stawów, a także obniżone napięcie mięśniowe oraz zwiotczenie mięśni gładkich w celu stymulacji mięśni.  Przeciwwskazania do stosowania tego rodzaju prądów obejmują: zmiany skórne w miejscu zabiegu lub niezagojone rany, zwiększone ryzyko zatorów żylnych, ostre stany zapalne, znamiona skórne, zaburzenia czucia (brak możliwości dopasowania natężenia z ryzykiem uszkodzenia tkanek) oraz nowotwory. Dodatkowym przeciwwskazaniem dotyczącym prądu CP jest stosowanie go w obszarze powłok jamy brzusznej.

Bibliografia:

Mikołajewska E., Fizykoterapia dla praktyków [w:] Elementy fizjoterapii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.

Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.

Autor: dr Katarzyna Kubasiak

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Fizjoterapeutka z 7-letnim stażem w pracy z pacjentami ortopedycznymi oraz sportowcami. Adiunkt w Zakładzie Anatomii Człowieka AWF w Krakowie. Ukończyła liczne kursy z zakresu anatomii palpacyjnej, terapii manualnej oraz terapii tkanek miękkich, a także specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych.

Zobacz artykuły tego autora