Skręcenie stawu skokowego - leczenie i rehabilitacja

Skręcenie stawu skokowego jest najbardziej niedocenianym urazem, który źle leczony może powodować poważne konsekwencje w postaci niestabilności i nawracających skręceń, a po wielu latach także nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe stawu skokowego. Co roku tej kontuzji doznają tysiące ludzi. Zwichnięcie lub potocznie nazywane skręcenie kostki polega na znacznym przekroczeniu granic ruchu stawu skokowego. W efekcie prowadzi to do uszkodzenia torebki stawowej oraz więzadeł. Najwięcej przypadków, bo szacuje się, że nawet 95 procent to podwichnięcie się stopy do wewnątrz. Jakie są przyczyny skręcenia stawu skokowego? Jak leczyć i jak powinna przebiegać rehabilitacja?

Jakie są przyczyny skręcenia stawu skokowego?

 

Skręcenie stawu skokowego dotyka bardzo dużej liczby osób. O taki uraz wbrew pozorom nie jest trudno. Wystarczy nierówność chodnika, czy też źle postawiony krok, a zakres ruchu w stawie skokowym może zostać znacznie przekroczony. Ryzyko tej kontuzji jest jednak najczęściej powiązane z aktywnością fizyczną, która wymaga dużych ruchów skrętnych, a także z bieganiem po nierównym terenie. Skręcenia stawu skokowego, czy też skręcenia kostki mają związek z obciążeniem po złym ułożeniu stopy na podłożu w trakcie lądowania, biegu, a nawet marszu. Wśród możliwych przyczyn wymienić można również dysbalans mięśniowy, sumę wcześniejszych urazów w obrębie kostki, zaburzenia priopriocepcji, czyli czucia głębokiego, czy uogólnioną wiotkość więzadła i nieprawidłową pracę stopy w trakcie wykonywania ruchu.

Objawy skręcenia stawu skokowego

 

Skręcenie kostki związane jest z częściowym lub całkowitym uszkodzeniem struktury torebkowo-więzadłowej stawu skokowego. Dlatego też bardzo ważne jest to, aby określić mechanizm, w jakim doszło do kontuzji. Zakres odczuwanych objawów uzależniony jest od stopnia uszkodzenia więzadeł. Skręcenie stawu skokowego można określić w skali trzystopniowej:

• skręcenie stawu skokowego I stopnia - określa naciągnięcie więzadeł i torebki stawowej, towarzyszy temu niewielki ból, obrzęk i ograniczona ruchomość bez niestabilności stawu skokowego,
• skręcenie stawu skokowego II stopnia - określa rozerwanie torebki stawowej i częściowe zerwanie więzadeł, towarzyszy temu znaczący ból, wyraźnie zarysowany obrzęk i częściowa niestabilność powodująca chód z utykaniem,
• skręcenie stawu skokowego III stopnia - określa rozerwanie torebki stawowej i całkowite przerwanie więzadeł stawu skokowego, towarzyszy temu niestabilność stawu z dużym i wyraźnym obrzękiem oraz trudności z chodzeniem i duży ból.

Najczęściej wszystkie dolegliwości odczuwane są w przednio-bocznej części stawu skokowego, co może sugerować uszkodzenie więzadła skokowo-strzałkowego przedniego.

Pierwsza pomoc przy skręceniu stawu skokowego

 

Skręcenie kostki to uraz, który niekiedy jest bardzo bolesny. W przypadku wystąpienia takiej kontuzji niezbędne jest zastosowanie standardowej zasady PRICE, którą można następująco rozwinąć:

• P -protection (ochrona)
• R -rest (odpoczynek)
• I -ice (okłady z lodu)
• C - compression (kompresja)
• E -elevation (podniesienie kończyny dolnej powyżej linii serca)

Osoba, która uległa urazowi podczas aktywności fizycznej i podejrzewa u siebie skręcenie stawu skokowego powinna unikać jakichkolwiek czynności powodujących większy przepływ krwi oraz narastanie obrzęku. Niezbędne okazują się w tym przypadku badania fizykalne, RTG i USG, które mają na celu wykluczenie poważniejszego urazu. Ponadto dzięki temu można posłużyć się skalą opisującą stopnie skręcenia i dostosować do poziomu uszkodzenia stawu leczenie.

Staw skokowy bardzo często wymaga dalszego leczenia i jeśli tylko ortopeda wykluczy wszystkie możliwości poważniejszego urazu, można od razu rozpocząć działania usprawniające pod okiem fizjoterapeuty. Rehabilitacja stawu skokowego wymaga szybkiego wdrożenia indywidualnego planu z odpowiednio dobranymi obciążeniami.

Leczenie skręcenia stawu skokowego

 

Staw skokowy ze zdiagnozowanym skręceniem powinien być leczony w zależności od stopnia jego uszkodzenia i rodzaju:

• urazy I stopnia - staw skokowy powinien być jedynie schładzany lodem, powinno się ograniczyć jego zakres ruchu i nosić stabilizator, a powrót do zdrowia trwa około 10 dni,
• urazy II stopnia - schładzanie stawu skokowego, odciążanie go do ustąpienia bólu, zminimalizowanie jego zakresu ruchu oraz noszenie stabilizatora,
• urazy III stopnia - schładzanie, odciążanie, noszenie stabilizatora przez około sześć tygodni, bardzo często w tym przypadku niezbędna okazuje się operacja.

Jak przebiega rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego?

 

W większości przypadków skręcenia stawu skokowego należy przejść fizjoterapię. W przypadku, gdy dochodzi do urazu II lub III stopnia zalecane jest przejście rehabilitacji, która pozwoli na przywrócenie pełnej funkcji stopy. Ważne jest, aby fizjoterapeuta dobrał odpowiednio ćwiczenia na staw skokowy, które usprawnią czucie głębokie i ogólną stabilizację. Podstawowym elementem postępowania, gdy przydarzy się skręcenie stawu skokowego jest indywidualnie dobierana trudność ćwiczeń, które ulega progresji w zależności od etapu rehabilitacji.