Guzki Schmorla – wszystko, co musisz wiedzieć

Guzki Schmorla powstają w wyniku długotrwałych przeciążeń kręgosłupa oraz wielu różnych schorzeń. Tworzą się one jako struktury, które wybrzuszają albo w górę, albo w dół. Oddziałują one więc na inne kręgi i bardzo często są kojarzone ze zmianami nowotworowymi, co oczywiście nie jest prawdą. Faktem z kolei jest to, że mogą z nimi być mylone. Są  to niewielkie przerośnięcia rdzenia międzykręgowego, które przenikają do sąsiednich kręgów kręgosłupa i niewielkie ubytki występujące w końcowej części kręgu, gdzie tkanka krążka międzykręgowego wnika do gąbczastej tkanki kostnej kręgów. Dlaczego powstają guzki Schmorla? Jak przebiega ich leczenie? 

Czym są guzki Schmorla?

Guzki Schmorla są małymi i okrągłymi zmianami w obrębie kręgów, które pojawiają się w momencie, kiedy krążek międzykręgowy wciska się w sąsiednie kręgi. W przypadku, gdy pojawia się przepuklina, krążek zaczyna się coraz bardziej uwidaczniać i uwypuklać na boki w jedną ze stron. Jeśli natomiast jest to guzek Schmorla, przepuklina migruje do dołu lub w górę do kolejnych kręgów. Najczęściej wymienianą przyczyną tego schorzenia jest osłabienie płytek granicznych kręgów. Guzki Schmorla często mylone są z rakiem. Z reguły jednak kojarzy się je z łagodnymi chorobami, ale mimo wszystko zaleca się przeprowadzanie wnikliwej diagnostyki z wykorzystaniem obrazowania. 

Przyczyny pojawiania się guzków Schmorla nie są do końca jasne, ale mogą obejmować czynniki takie jak urazy, osłabienie kości lub wrodzone predyspozycje. W wielu przypadkach nie powodują one bólu ani innych objawów, więc wiele osób może mieć je mieć, nie zdając sobie z tego sprawy. Zostają one często odkryte przypadkowo podczas badań obrazowych kręgosłupa, takich jak rentgen czy MRI. Chociaż guzki Schmorla zazwyczaj nie powodują bólu, w pewnych sytuacjach mogą być związane z bólami pleców lub innymi objawami, zwłaszcza jeśli w okolicy występują inne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.

Jakie są objawy guzków Schmorla? 

Guzki Schmorla są często bezobjawowe, co oznacza, że wiele osób, które je mają, nie doświadcza żadnych objawów. Często są one wykrywane przypadkowo podczas badań obrazowych kręgosłupa wykonywanych z innych powodów. W niektórych przypadkach jednak guzki Schmorla mogą być związane z pewnymi objawami, zwłaszcza jeśli towarzyszą im inne zmiany w kręgosłupie. Co istotne, w przypadku stanu po niewielkim urazie mogą pojawić się jednak pewne symptomy, jak na przykład silny ból w dolnym odcinku pleców lub intensyfikacja bólu, który ma charakter przewlekły i do tej pory nie doskwierał. Rzadko też zdarza się, aby schorzenie to prowadziło do rozwoju stanu zapalnego lub infekcji. 

Jak przebiega diagnostyka oraz leczenie guzków Schmorla?

Jak to zostało wyżej opisane, zdarza się, że lekarze diagnozują guzki Schmorla w przypadkowy sposób, np. podczas rezonansu magnetycznego. Na skanie są one widoczne jako niewielkie kostne nieprawidłowości w płytkach granicznych kręgów. Jeśli pojawią się takie zmiany, to lekarz moze zlecić dodatkowe badania, których celem będzie ustalenie przyczyn powstawania tych zmian. Takie dodatkowe działania diagnostyczne są zalecane szczególnie w przypadku, gdy występują dodatkowe, niepokojące objawy lub symptomy mogące świadczyć o poważnych schorzeniach i patologiach w obrębie kręgosłupa. 

Z reguły guzki nie wymagają leczenia, ale w przypadku, kiedy sytuacja jest nietypowa i dochodzą do tego uciążliwe dolegliwości, lekarz może wydać określone zalecenia. Najczęściej mowa jest o odpoczynku, ewentualnie stosowane są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Z reguły dolegliwości bólowe ustępują po kilku lub kilkunastu tygodniach od zastosowania terapii. Natomiast po około dwóch miesiącach widoczne zdecydowane zmniejszenie obrzęków.

Jeśli jednak terapia nie będzie skuteczna, lekarz zacznie rozważać usunięcie uszkodzonego krążka operacyjnie. Wtedy stosuje się między innymi lędźwiowe usztywnienie międzytrzonowe. Polega ono na zastąpieniu uszkodzonego fragmentu przeszczepem kostnym. W taki sposób próbuje się uzyskać odpowiednią przestrzeń pomiędzy kręgami i promuje się zespolenie dwóch sąsiednich struktur, aby uzyskać lepszą stabilizację i uniknąć przeciążeń w przyszłości. 

Fizjoterapia i rehabilitacja w przypadku guzków Schmorla

Typowe leczenie guzków Schmorla poza postępowaniem obejmującym stosowanie leków obejmuje także fizjoterapię. Rehabilitacja obejmuje przede wszystkim dynamiczne ćwiczenia, które wzmacniają i stabilizują kręgosłup w odcinku lędźwiowym. Świetnym wyborem jest zastosowanie kinesiotapingu, ekspozycja na zmienne pole magnetyczne i kąpiele siarkowe. Warto również zadbać o aktywność na świeżym powietrzu, która pomoże jednocześnie odciążać kręgosłup. Dobrze zadziała masaż klasyczny czy miejscowe schładzanie ciekłym azotem. 

Autor: mgr. Kamila Spłocharska

Mgr Kamila Spłocharska, ukończyła szkolenia ukierunkowane na pracę z pacjentami neurologicznymi, z problemami uroginekologicznymi oraz z zespołami bólowymi różnego pochodzenia. W pracy z pacjentem patrzy holistycznie, niweluje ból wykorzystując różne formy terapii, w tym również terapię SCENAR.

Zobacz artykuły tego autora