Czym jest integracja sensoryczna 

maj 25, 2020

Codzienne życie człowieka nierozerwalnie związane jest z ogromną liczbą bodźców napływających ze środowiska zewnętrznego. Zarówno bodźców wzrokowych, o różnych kształtach, kolorach, jak również słuchowych, smakowych czy dotykowych. Odbieramy także bodźce pochodzące z naszego ciała. Dzięki odpowiedniej analizie bodźców możemy kierować swoim ciałem w celu wykonania określonej aktywności. Wszystkie czynności dnia codziennego oraz bardziej złożone aktywności wymagają zaangażowania i prawidłowego funkcjonowania układu sensorycznego. Odpowiedni odbiór świata zewnętrznego i wewnętrznego przez zmysły jest kluczowym elementem funkcjonowania człowieka.

Zmysł przedsionkowy i prioprioceptywny

W życiu codziennym korzystamy z układu sensorycznego, a więc zmysłów w celu poznania i analizy świata zewnętrznego i wewnętrznego. Zmysły takie jak: wzroku, dotyku, węchu, smaku, słuchu, są powszechnie znane. Oprócz nich posiadamy także zmysł przedsionkowy oraz czucie prioprioceptywne. Wraz ze zmysłem dotyku są one podstawowymi systemami poznania, na podstawie których dojrzewają pozostałe zmysły. Priopriocepcja jest inaczej czuciem głębokim. Pozwala na uzmysłowienie sobie ułożenia ciała w przestrzeni bez kontroli wzrokowej. Zmysł przedsionkowy, znany inaczej jako zmysł równowagi, również odpowiada za czucie ułożenia w przestrzeni, ze szczególnym naciskiem na koordynacje ciała w przestrzeni i jego ułożenie względem podłoża (przeciwdziałanie przyciąganiu ziemskiemu). Oba te systemy współpracują ze sobą nierozerwalnie umożliwiając prawidłowe funkcjonowanie w przestrzeni.

Prawidłowy przebieg procesu integracji sensorycznej (SI)

Proces integracji sensorycznej to nic innego jak prawidłowy odbiór i przetwarzanie informacji napływających z zewnątrz i odbieranych przez narządy zmysłu. Poprawny przebieg procesu integracji sensorycznej gwarantuje odbiór środowiska zewnętrznego w sposób pozytywny. Właściwy przebieg tego procesu pozwala na trafną ocenę sytuacji, w której się znajdujemy i generowanie adekwatnych do sytuacji reakcji organizmu. Cofanie ręki zetkniętej z gorącym przedmiotem, ściszenie zbyt głośnej muzyki, nie jedzenie produktów, które pachną nieświeżo, to prawidłowe reakcje w odpowiedzi na odebrane ze świata zewnętrznego bodźce. Integracja sensoryczna pozwala człowiekowi na prawidłową selekcję informacji, właściwe reakcje na nie i celowe działanie. Proces ten zachodzi poza świadomością i kształtuje się już w życiu płodowym

Zaburzenia procesu SI

Nieprawidłowy odbiór bodźców przez mózg, ich niewłaściwe przetwarzanie i nieadekwatna reakcja organizmu to elementy zaburzeń procesów integracji sensorycznej. Odbiór świata zewnętrznego odbywa się wówczas w sposób bardzo intensywny i nieprzyjemny. Lekki dotyk może sprawiać ból, zapach otoczenia wydawać się nieprzyjemny, a własne ciało nie chce podlegać kontroli. Ogólnie rzecz ujmując są to zaburzenia, w którym w mózgu dochodzi do nieprawidłowości dotyczących: odbioru, analizowania, przetwarzania informacji odbieranych przez zmysły co generuje nieprawidłowy sposób reagowania na nie.

Terapia Integracji Sensorycznej

Teoria SI oraz proces terapii oparte są na neuroplastyczności mózgu, która pozwala nerwowej tkance mózgowej na tworzenie nowych połączeń , zmienność, samonaprawę oraz uczenie się. Dzięki temu odpowiedni przebieg terapii może pozwolić na wypracowanie nowych reakcji organizmu, adekwatnych do sytuacji i odbieranych bodźców. Terapia SI uczy więc mózg prawidłowego analizowania bodźców i zarządzania nimi, w skutek czego przywraca możliwość poprawnego i bezpiecznego funkcjonowania w otoczeniu.