Jak wyleczyć tendinopatię ścięgna Achillesa

Czym jest tendinopatia?

            Tendinopatia to przewlekłe schorzenie, którego patogeneza jest wieloczynnikowa [1,2]. Ryzyko wystąpienia tendinopatii rośnie wraz z wiekiem [3,4]. Inne czynniki ryzyka wystąpienia schorzenia to stres, zła dieta, oraz, przede wszystkim, sumujące się w czasie przeciążenia okolicy przyczepu ścięgna do kości. Przyczyną  przeciążeń jest wielokrotne powtarzanie tej samej czynności wykonanej w nieprawidłowym wzorcu ruchowym [3,5]. Brak regularnej aktywności fizycznej dodatkowo negatywnie wpływa na homeostazę kolagenową ścięgien sprzyjając powstaniu zaburzeń w ich obrębie [6]. W przebiegu tendinopatii dochodzi do powstawania charakterystycznych zmian klinicznych i histopatologicznych, wśród których wyróżnia się dezorganizację kolagenu oraz zwiększone odkładanie substancji podstawowej [7,8]. Tendinopatia nie jest więc typowym zapaleniem ścięgna, jak opisują ją niektóre opracowania. Pojawia się bowiem stan zapalny ale jest on ściśle związany ze zmianami zwyrodnieniowymi w ścięgnie [9].

Objawy tendinopatii ścięgna Achillesa

            Charakterystycznym objawem tendinopatii jest ból. W przypadku tendinopatii ścięgna Achillesa ból pojawia się w obszarze jego przyczepu do kości piętowej (guz piętowy). Dolegliwości towarzyszące to obrzęk ścięgna, jego ocieplenie oraz, związane z nimi, ograniczenie zakresu ruchu stawu. Aktywność fizyczna angażująca mięsień trójgłowy łydki nasila objawy miejscowe.

Metody leczenia tendinopatii ścięgna Achillesa

            Leczenie objawowe obejmuje kontrolę stanu zapalnego i zmniejszenie nasilenia objawów poprzez podanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz wdrożenie fizykoterapii w postaci lasera, fonoforezy lub krioterapii. Zaleca się utrzymanie stanu zapalnego na kontrolowanym poziomie, a nie całkowite jego wyeliminowanie. Stan zapalny jest bowiem reakcją organizmu, która pozwala na gojenie się tkanek. Najbardziej istotnym elementem terapii jest manualne opracowanie ścięgna Achillesa i okolicznych tkanek, usprawnienie pracy powięzi, wzmocnienie mięśni, a także korekcja nieprawidłowych wzorców ruchowych i reedukacja chodu. Istotne jest wczesne wprowadzenie rehabilitacji, ponieważ nie leczona tendinopatia ścięgna Achillesa może prowadzić do jego zerwania co stanowi poważny uraz i wymaga długotrwałego leczenia.

Bibliografia:

1. Xu Y, Murrell GA. The basic science of tendinopathy. Clin Orthop Relat Res Jul 2008;466(7):1528-38.

2. Riley G. The pathogenesis of tendinopathy. A molecular perspective. Rheumatology (Oxford) Feb 2004;43(2):131-42.

3. de Jonge S, van den Berg C, de Vos RJ, et al. Incidence of midportion Achilles tendinopathy in the general population. Br J Sports Med Oct 2011;45(13):1026-8.

4. Tashjian RZ. Epidemiology, natural history, and indications for treatment of rotator cuff tears. Clin Sports Med Oct 2012;31(4):589-604.

5. Heir T, Glomsaker P. Epidemiology of musculoskeletal injuries among Norwegian conscripts undergoing basic military training. Scand J Med Sci Sports Jun 1996;6(3):186-91.

6. Dideriksen K, Boesen AP, Reitelseder S, et al. Tendon collagen synthesis declines with immobilization in elderly humans: no effect of anti-inflammatory medication. J Appl Physiol Bethesda Md 1985 Feb 01 2017;122(2):273-82.

7. Dean BJ, Franklin SL, Carr AJ. A systematic review of the histological and molecular changes in rotator cuff disease. Bone Joint Res Jul 2012;1(7):158-66.

8. Khan KM, Cook JL, Bonar F, Harcourt P, Astrom M. Histopathology of common tendinopathies. Update and implications for clinical management. Sports Med Auckland NZ Jun 1999;27(6):393-408.

9. Dean BJ, Gettings P, Dakin SG, Carr AJ. Are inflammatory cells increased in painful human tendinopathy? A systematic review. Br J Sports Med Feb 2016;50(4):216-20.

Autor: dr Katarzyna Kubasiak

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Fizjoterapeutka z 7-letnim stażem w pracy z pacjentami ortopedycznymi oraz sportowcami. Adiunkt w Zakładzie Anatomii Człowieka AWF w Krakowie. Ukończyła liczne kursy z zakresu anatomii palpacyjnej, terapii manualnej oraz terapii tkanek miękkich, a także specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych.

Zobacz artykuły tego autora