Rehabilitacja więzadła pobocznego piszczelowego

Kolano należy do jednych z najbardziej skomplikowanych struktur w ludzkim układzie ruchu. Często jest ono poddawane dużym obciążeniom, co w dłuższym okresie może skutkować urazom i poważniejszym kontuzjom. Do tych grup należy między innymi uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego. Z powodu dużej ruchomości staw kolanowy potrzebuje bardzo skomplikowanego mechanizmu stabilizującego, na który składa się powięź, więzadła oraz torebka stawowa i mięśnie. Każdy z tych elementów pełni bardzo istotną funkcję, a także odciąża i wspiera pozostałe struktury. Jakie objawy dają zerwane, naderwane lub naciągnięte więzadła w kolanie i jak je leczyć?

Anatomia więzadła pobocznego piszczelowego

Więzadło piszczelowe, które konkretnie nazywane jest pobocznym przyśrodkowym jest pasem wytrzymałej tkanki łącznej, pełniącym funkcję stabilizatora stawu. Łączy on kość udową z piszczelową, biegnąc po wewnętrznej stronie kolana. Dzięki więzadłu MCL nie dochodzi do uciekania kolana do środka, co pozwala nogom tworzyć dwie proste linie równoległe. Co istotne, służy ono również ograniczaniu rotacji wewnętrznej i zewnętrznej.

Jakie są rodzaje urazów więzadła pobocznego piszczelowego?

Do najczęstszych urazów więzadła pobocznego piszczelowego z pewnością można zaliczyć naciągnięcia, naderwania i zerwania. Specjaliści korzystają również z dodatkowych klasyfikacji, aczkolwiek dla lepszego zrozumienia problemu wystarczy uproszczony podział. Naciągnięcie więzadła oznacza, że doszło do uszkodzenia niewielkiej ilości włókien, a staw nadal jest stabilny, dzięki czemu leczenie będzie stosunkowo szybkie.

Naderwanie więzadła MCL jest poważniejszą kontuzją. Jest ona zdecydowanie bardziej bolesna, zerwaniu uległo znacznie więcej włókien, ale więzadło nadal spełnia swoją funkcję. Najpoważniejszym ze wszystkich jest zerwanie więzadła pobocznego piszczelowego. Przerwanie wszystkich włókien prowadzi do niestabilności stawu i jest trudne w leczeniu.

Przyczyny zerwania więzadła MCL

Zerwanie i naderwanie więzadła pobocznego piszczelowego bardzo często spowodowane jest przeciążeniami lub w wyniku starcia, na przykład na boisku lub w sportach kontaktowych. Kontuzje te bywają również efektem wypadku komunikacyjnego lub podczas jazdy na nartach. Najbardziej narażone na naderwanie lub zerwanie więzadła MCL są osoby:

•     z hipermobilnością,
•     z koślawością kolan,
•     cierpiące na choroby zwyrodnieniowe,
•     dojrzałe i starsze,
•     mało aktywne fizycznie lub właśnie rozpoczynające ćwiczenie.

Objawy zerwania więzadła MCL

Objawy zerwania MCL są różne, w zależności od rozmiaru urazu. Głównie jednak zależą one od stopnia nasilenia. Uszkodzone więzadło poboczne piszczelowe wywołuje ból po wewnętrznej stronie kolana. Jest on niewielki, dokuczliwy przy obciążaniu stawu, ale tylko w przypadku naciągnięcia. Gdy dochodzi do naderwania, ból ten staje się silny podczas wykonywania jakiegokolwiek ruchu nogą. Zerwane więzadło MCL wywołuje bardzo silny ból i jednocześnie uniemożliwia poruszanie nogą. Dodatkowo może pojawić się opuchlizna, wrażliwość na dotyk w miejscu uszkodzenia struktury, a także uczucie sztywności w stawie. Poza tym pojawia się zaczerwienienie oraz rozległy krwiak.

Jak leczyć naciągnięte więzadło poboczne piszczelowe?

W pierwszej kolejności specjalista przeprowadza wywiad i robi stosowne badania. Następnie dodatkowo zlecane jest badanie RTG, USG lub MRI, aby wykluczyć inne schorzenia. Po postawieniu diagnozy zapada decyzja o wybraniu jednego z dwóch sposobów leczenia - może ono być zachowawcze lub operacyjne. Interwencja chirurgiczna ma duże znaczenie, ponieważ pozwala uniknąć trwałej niestabilności stawu, która może przekładać się na problemy w przyszłości.

Jak przebiega rehabilitacja więzadła MCL?

Fizjoterapia ma na celu przede wszystkim rozluźnić tkanki w obszarze, w którym doszło do uszkodzenia struktur, a także ich wsparcie, regenerację i wzmocnienie oraz poprawę ruchomości stawu. W tym celu stosuje się najczęściej terapię manualną i ćwiczenia. Już od samego początku rehabilitacji MCL można wdrożyć zabiegi fizykalne opierające się na:

•     krioterapiidziałającej przeciwbólowo,
•     laseroterapii łagodzącej ból i stan zapalny, pobudzającej regenerację tkanek,
•     magnetoterapii o działaniu przeciwbólowym i biostymulacyjnym,
•     elektroterapii,
•     hydroterapii.

Ćwiczenia mają na celu stabilizację stawu i wzmocnienie mięśni. Z czasem w rehabilitacji więzadła pobocznego piszczelowego można aktywować treningi dynamiczne i z niestabilnym podłożem. Na więzadło poboczne piszczelowe nieraz stosuje się też taping, który pomaga utrzymać efekty pozostałych działań

Autor: dr Katarzyna Kubasiak

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Fizjoterapeutka z 7-letnim stażem w pracy z pacjentami ortopedycznymi oraz sportowcami. Adiunkt w Zakładzie Anatomii Człowieka AWF w Krakowie. Ukończyła liczne kursy z zakresu anatomii palpacyjnej, terapii manualnej oraz terapii tkanek miękkich, a także specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych.

Zobacz artykuły tego autora