Zapalenie korzonków – nomenklatura medyczna, diagnostyka i leczenie.

„Zapalenie korzonków” to od lat popularne nazewnictwo wszystkich problemów z lędźwiowym odcinkiem kręgosłupa. „Bolą mnie korzonki” zaKORZENiło się w naszej kulturze na dobre. Mimo zwykle nieprawidłowej nomenklatury zarówno osoby nie związane z branżą medyczną jak i lekarze oraz terapeuci wiedzą jakie objawy pacjent ma na myśli. Czym więc mogą być „bolesne korzonki” i jak sobie z nimi radzić?

Co to są korzonki?

„Korzonki” to potoczne określenie zakończeń korzeni nerwowych, które bezpośrednio łączą się z rdzeniem kręgowym. Do rdzenia kręgowego dochodzą korzenie grzbietowe, przesyłające przede wszystkim informację czuciową z naszego ciała. Wychodzą z kolei korzenie brzuszne, odpowiedzialne za informację ruchową. Mówiąc prościej, wszystko co czujemy dociera przez korzenie grzbietowe do rdzenia kręgowego. Następnie przez rdzeń przesyłane jest do mózgu, aż do kory mózgowej, w której dochodzi do uświadomienia bodźca. Korzeń brzuszny odpowiada z kolei za ruch. W momencie kiedy świadomie chcemy wykonać jakiś ruch kora ruchowa płata czołowego przesyła sygnał do rdzenia. Z rdzenia z kolei przez korzenie ruchowe impuls ten dociera na obwód, gdzie kolejnymi rozgałęzieniami nerwowymi biegnie aż do mięśnia, który chcieliśmy napiąć. Problem, w postaci ucisku czy zapalenia, może skutkować zaburzeniem przesyłania informacji na tym poziomie, co prowadzi do występowania szeregu objawów neurologicznych.

Objawy „korzonkowe” – czyli objawy ucisku lub podrażnienia korzeni nerwowych

Jeśli dojdzie do podrażnienia lub stanu zapalnego w obszarze korzeni czuciowych możemy odczuwać zaburzenia czucia, manifestujące się parestezjami, drętwieniem, mrowieniem czy całkowitym brakiem czucia danego obszaru. Dla lepszego zrozumienia tego procesu warto zaznaczyć, że do zaburzeń przewodnictwa może dojść na każdym odcinku przebiegu impulsu nerwowego. Im „wyżej” tzn. im bliżej rdzenia kręgowego i korzeni tym obszerniejszy obszar manifestacji objawów.

 Problem z włóknami lub korzeniami ruchowymi będzie skutkował osłabieniem siły mięśni lub całkowitym ich porażeniem. Podobnie jak w przypadku unerwienia czuciowego, w zależności od miejsca uszkodzenia, problem może dotyczyć jednego mięśnia lub całej ich grupy. Co najważniejsze – nie zawsze wspomniane objawy będą świadczyły o problemach neurologicznych i uciskach korzeniowych. Promieniowanie lub rzutowanie bólu czy parestezji może być także związane z densyfikacjami w obszarze mięśni lub powięzi czy obecnością punktów spustowych. Do poważnych objawów, jednoznacznie neurologicznych, zaliczymy zniesienie odruchów.

Przyczyny objawów korzeniowych

Do przyczyn wyżej opisanych objawów zalicza się przede wszystkim obecność zmian dyskopatycznych. W przypadku dyskopatii z kolizją korzeniową wystąpią typowe neurologiczne objawy uciskowe/ podrażnieniowe. Chcielibyśmy bardzo mocno zaznaczyć, że nie każda dyskopatia daje objawy. Bardzo często obraz radiologiczny wskazuje na dyskopatie nie mające związku z występującymi objawami. Tylko analiza obrazu radiologicznego w odniesieniu to objawów daje możliwość oceny tej jednostki chorobowej. Stany zapalne okolicy korzeni nerwowych związane z przeciążeniem, urazem czy zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi również mogą skutkować wystąpieniem opisanych objawów. Podobne objawy mogą dawać wspomniane już wcześniej problemy ze strony układu mięśniowo-powięziowego, które w toku diagnostyki należy różnicować.

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyka obejmuje przede wszystkim dokładny wywiad i badanie przedmiotowe. Odniesienie objawów do sytuacji, w których występują daje diagnoście wstępny obraz choroby. Potwierdzenie, uzupełnienie lub wykluczenie podejrzewanej jednostki chorobowej dokonywane jest na podstawie obrazu RTG lub rezonansu magnetycznego. Leczenie uwarunkowane jest stopniem nasilenia objawów i ich przyczyną.

W przypadku poważnych objawów neurologicznych, takich jak zaburzenia mikcji, defekacji czy zniesienie odruchów możliwe jest rozważenie leczenia operacyjnego. Najczęściej decyzja o leczeniu inwazyjnym podejmowana jest w przypadku braku efektów rehabilitacji. W pozostałych przypadkach leczenie obejmuje kompleksową fizjoterapię Terapia manualna w połączeniu z odpowiednio prowadzoną aktywnością ruchową  pozwala na wyeliminowanie objawów i zapobiega nawrotom choroby.

Autor: dr Katarzyna Kubasiak

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Fizjoterapeutka z 7-letnim stażem w pracy z pacjentami ortopedycznymi oraz sportowcami. Adiunkt w Zakładzie Anatomii Człowieka AWF w Krakowie. Ukończyła liczne kursy z zakresu anatomii palpacyjnej, terapii manualnej oraz terapii tkanek miękkich, a także specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych.

Zobacz artykuły tego autora