Twarde i napięte łydki – o czym mogą świadczyć?

Uczucie twardych oraz napiętych łydek nie jest nowym zjawiskiem dla wielu osób. Może to być objaw większych dolegliwości, ale najczęściej podłoże występowania takiego stanu jest bardzo błahe. Odczuwalne może być mrowienie, pieczenie, skurcze, a w niektórych przypadkach może pojawić się nieprzyjemny ból, uniemożliwiający poruszanie się. Dlaczego łydki stają się twarde i napięte? Czy można je w jakiś sposób rozluźnić? Co zrobić w takiej sytuacji?

Anatomia łydki

Tylna część łydki jest zbudowana z mięśnia brzuchatego, który zalicza się do mięśni dwugłowych. Jego przyczep znajduje się na powierzchni podkolanowej kości udowej. Głowy łączą się ze sobą na środku goleni, a przyczepem końcowym jest ścięgno Achillesa, przyczepiające się do guzka piętowego. Kolejny jest mięsień płaszczkowaty, znajdujący się bezpośrednio pod mięśniem brzuchatym łydki. Przyczep początkowy stanowią tutaj bliższy koniec kości strzałkowej i piszczelowej natomiast zakończenie to również ścięgno Achillesa. Obydwa mięśnie to najsilniejsze zginacze stopy w kierunku podeszwowym. Podczas biegania i chodzenia unoszą całe ciało na palce i pozwalają tym samym pięcie oderwać się od ziemi. Oba mięśnie tworzą tak zwany mięsień trójgłowy łydki.

Jakie są przyczyny napięcia mięśni łydek?

Twarde mogą mieć podłoże neurologiczne, wtedy też mówi się o ich spastyczności, która stanowi objaw innych problemów, nierzadko nieco poważniejszych. W takim przypadku diagnoza oraz leczenie dotyczą głównej choroby, aczkolwiek jednym z elementów rehabilitacji są również różne metody rozluźniania mięśni łydki. U większości osób, a w szczególności sportowców lub ludzi pracujących w tej samej pozycji stojącej, lub siedzącej, twarde i napięte łydki już będą problemem samym w sobie.

Praca w pozycji stojącej

Podczas pracy w pozycji stojącej mięśnie łydki znajdują się w nieustannym napięciu, co sprawia z czasem, że dochodzi do sporego przeciążenia włókien mięśniowych. Brak ruchu przyczynia się między innymi do zaburzeń krążenia, a w szczególności dotknąć to może układu żylnego, który ma problemy z odprowadzeniem krwi w kierunku serca. Ponadto z czasem na nogach mogą pojawić się żylaki od ciągłej pracy stojącej. Niestety oprócz defektu wizualnego powstanie żylaków to również nieprzyjemny ból. Dlatego, jeśli jest to możliwe, to podczas wykonywania takiej pracy powinno się stać w lekkim rozkroku, równomiernie obciążając kończyny. Co 10-15 minut warto wykonać kilka kroków w miejscu, co pozwoli lepiej dotlenić tkanki.

Praca w pozycji siedzącej

Wiele osób pracujących w biurze i przy komputerze spotkało się z twardymi i napiętymi łydkami. Mając siedzącą pracę i często opierając stopy o podłoże tylko samymi palcami, można doprowadzać do powstawania przeciążeń i powolnego skracania mięśnia trójgłowego łydki. Zawody o takich charakterze to również mała ilość ruchu, co przyczynia się do sztywnienia stawów, gdyż nie są one stymulowane do wykonywania skrajnych ruchów. W przypadku pracy przy biurku warto jak najczęściej wstać i przejść się, a także wykonywać okrężne ruchy stóp pod stołem, a w domu rozpocząć rozciąganie.

Napięte i twarde łydki wśród biegaczy

Twarde i napięte łydki to przypadłość, która często dotyka biegaczy. Najczęściej jest to przypadłość związana ze zbyt intensywnym treningiem. Wówczas dochodzi do mikrourazów w obrębie włókien mięśniowych. Dzieje się tak, gdy bieg jest bardzo intensywny lub dystans za długi. Biegacze często bagatelizują ból, zaniedbują rozgrzewkę i trening ogólnorozwojowy. Pomiędzy treningami nie ma również czasu na właściwy odpoczynek. Sumą tych zaniedbań może być znaczne przeciążenie lub uraz. Bardzo często objawy bólowe pojawiają się na początku biegu a mijają w trakcie.

Inne przyczyny nadmiernie napiętych łydek

Jednym z innych problemów, które powodują napięte i twarde łydki, to zbyt częste chodzenie w butach na obcasie. Dotyczy to oczywiście kobiet. O ile ich sporadyczne założenie nie będzie problemem, o tyle regularne noszenie takich butów będzie przyczyniało się do napinania i skracania mięśni. Dochodzi wtedy do zmiany środka ciężkości i obciążania stóp, co powoduje zaburzenie całego układu ruchu. Warto także wspomnieć o stresie, który również może objawiać się w postaci napiętych łydek. Stwierdzić to można jednak dopiero po wyeliminowaniu wszystkich fizycznych przyczyn.

Jak poradzić sobie z nadmiernie napiętymi łydkami?

Jeśli jest się osobą aktywną fizycznie, to może niekiedy wystarczyć kilka dni przerwy od treningów. Należy również zmienić obuwie, a także wprowadzić zdrowe nawyki w pracy. Jeśli to nie pomoże, najlepszym rozwiązaniem jest udanie się na konsultację do fizjoterapeuty. Jest to ważne, ponieważ specjalista może wykluczyć różne przyczyny powstawania napiętych łydek i postawić właściwą diagnozę. Kluczowa w wyeliminowaniu problemu będzie kinezyterapia, czyli odpowiednio dobrane ćwiczenia ruchowe, pozwalające bezpiecznie rozciągać podudzie.

Autor: dr Katarzyna Kubasiak

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Fizjoterapeutka z 7-letnim stażem w pracy z pacjentami ortopedycznymi oraz sportowcami. Adiunkt w Zakładzie Anatomii Człowieka AWF w Krakowie. Ukończyła liczne kursy z zakresu anatomii palpacyjnej, terapii manualnej oraz terapii tkanek miękkich, a także specjalistycznych technik diagnostycznych i terapeutycznych.

Zobacz artykuły tego autora