Skuteczne działanie magnetoterapii w rehabilitacji

Od wielu lat w licznych publikacjach naukowych i raportach klinicznych, widoczne jest ogromne zainteresowanie wykorzystaniem pola elektromagnetycznego (EMF – Electro-Magnetic Field) do celów leczniczych. W drugiej połowie dwudziestego wieku, przyczynił się do tego niewątpliwie dynamiczny rozwój wszelkich metod oraz technik terapeutycznych, zawierających się w pojęciu fizjoterapii. Choć stałe pole magnetyczne wytwarzane przez magnesy, stosowane było w medycynie od setek lat, dopiero koniec ubiegłego wieku i postęp technologiczny pozwoliły na zbudowanie urządzeń, dzięki którym możliwe było nadanie odpowiednich parametrów generowanej fali elektromagnetycznej, umożliwiając tym samym zbadanie niektórych mechanizmów ich biologicznego oddziaływania na ustrój. Ze względu na wysoką złożoność procesów zachodzących w ludzkim organizmie, do tej pory nie udało się jeszcze wyjaśnić wielu aspektów zachodzących zjawisk. Z punktu widzenia fizyki, wpływ EMF wydaje się być dość oczywisty, w praktyce jednak bezpośrednie oddziaływanie na żywą tkankę, jest trudne do zaobserwowania w czasie rzeczywistym.

Mechanizm działania magnetoterapii

Przyjmuje się, że mechanizm działania polega na wewnątrz i zewnątrzkomórkowym przemieszczaniu się spolaryzowanych cząsteczek oraz jonów, zgodnie z oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, powodując hiperpolaryzację błon komórkowych oraz wzmożenie procesów metabolicznych. Miałoby to m.in. poprawiać poziom ukrwienia tkanek, czy podnosić ciśnienie cząstkowe tlenu. Ze względu na fakt wykazywania właściwości diamagnetycznych przez tkanki ludzkiego organizmu, oddziaływanie zewnętrznego pola magnetycznego, mogłoby potencjalnie zmieniać ich stan energetyczny. Nie bez znaczenia jest także kwestia występowania wielu cząsteczek organicznych, zawierających w swojej strukturze metale, zmieniające swoje właściwości pod wpływem MF. Efektem tego rodzaju oddziaływań może być aktywacja reakcji biologicznych, mających pozytywny wpływ na proces leczenia. Wielu autorów uważa, że zjawiska zachodzące pod wpływem zmiennego pola magnetycznego, prowadzą do zwiększenia dyfuzji cząstek przez błony komórkowe. Jako pozytywny aspekt, zaznacza się także oddziaływanie pola, na substancje budujące kości oraz tkanki miękkie organizmu jak kolagen, keratyna czy dentyna, przyśpieszając rozwój tkanki łącznej i wytwarzanie blizny kostnej.

Największe atuty magnetoterapii

Mimo niejednoznacznych wyników badań, powszechnie uznaje się pozytywny wpływ i skuteczność magnetoterapii i aparatów do magnetoterapii w leczeniu wielu jednostek chorobowych związanych z układem ruchu. Bezsprzecznie największym atutem terapii EMF, jest możliwość interakcji bez kontaktu z ciałem pacjenta. Pole magnetyczne dociera do wszystkich poziomów tkanek w rejonie oddziaływania, przenikając przez warstwy odzieży a także opatrunków syntetycznych i gipsowych. Dlatego też, niezwykle często zabiegi te zlecane są w przypadku urazów i złamań kończyn. Współczesna magnetoterapia, poza czysto ortopedycznymi wskazaniami, znajduje także szerokie zastosowanie w wielu innych jednostkach chorobowych. Przykładowymi ze wskazań są: reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sudeck’a, migreny, stany poudarowe, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, owrzodzenia, trudno gojące się rany, zmiany obrzękowe czy niektóre ze schorzeń ginekologicznych. Niezwykle ważną kwestią, jest nieinwazyjność oraz bezpieczeństwo podczas wykonywania zabiegu. Terapia EMF, jest również stosunkowo łatwą w zastosowaniu metodą leczenia, bezpośrednio w miejscu uszkodzenia, źródła bólu czy wystąpienia stanu zapalnego. Swobodę użycia, potęguje zaawansowanie nowoczesnych aparatów do magnetoterapii jak BTL-4920 ,  Magner LT czy Magnetronic MF-12,zawierających pełną encyklopedię jednostek chorobowych z zaprogramowanymi wartościami odpowiednich parametrów zabiegowych oraz opcją wbudowanej bazy pacjentów z zapisem poprzednich zabiegów. Dodatkowo, niezwykłą łatwość obsługi zapewniają duże, czytelne, dotykowe ekrany sterujące. Zabieg magnetoterapii, jest również niezwykle komfortowy dla pacjenta. Dostępne na rynku są dwie wersje aplikatorów, w formie płaskich okładek lub solenoidu, tzw. „pierścienia” o różnych średnicach, który w specjalnych wersjach, zintegrowany jest z leżanką. Wykonanie zabiegu, sprowadza się w tym przypadku jedynie do położenia pacjenta na leżance, ustawienia obręczy w obrębie miejsca zabiegowego i włączenie odpowiedniego programu. Zastosowanie tego typu rozwiązań, wpływa w znacznym stopniu na skrócenie okresu trwania zabiegu, a tym samym oszczędność czasu i zwiększenie przepustowości gabinetu terapeutycznego.

Magnetoterapia – bezpieczna dla pacjentów i terapeutów

Pomimo braku jednolitej teorii, wielokrotnie obserwowano pozytywne efekty oddziaływania pola magnetycznego w warunkach klinicznych. Podobnie jak w wielu dziedzinach nauk medycznych, teoriom czy modelom koncepcyjnym często brakuje części precyzyjnych wyjaśnień, dotyczących sposobu w jaki wpływają na organizm. Jednakże brak jednoznacznych wyników, w żadnym stopniu nie dyskredytuje terapii MF i jej leczniczych właściwości rejestrowanych od lat. Magnetoterapia wraz ze swoimi zmodyfikowanymi wersjami, przez lata stosowania klinicznego, wykazała wysoki poziom bezpieczeństwa dla pacjentów i co ważne także terapeutów. Mimo dynamicznie zmieniającego się rynku usług fizjoterapeutycznych, terapia ta niezmiennie należy do grupy statystycznie najczęściej wykonywanych zabiegów. Niewątpliwe fakt dodatkowego punktowania jednostek, posiadających w ofercie magnetoterapię podczas ubiegania się o kontrakt NFZ, jest dodatkowym czynnikiem, mającym wpływ na częstość stosowania terapii. Również lekarze praktycy niezwykle chętnie, z palety metod fizykoterapeutycznych, wybierają właśnie terapię z zastosowaniem EMF.  Dlatego też, usługi w tym zakresie świadczą zarówno gabinety zakontraktowane w NFZ jak i prywatne podmioty. Zasadniczo ciężko obecnie wyobrazić sobie gabinet, uzdrowisko czy ceniącą się klinikę, nieposiadającą w swojej ofercie aparatów do magnetoterapii.