Wykorzystanie magnetoterapii wysokiej i niskiej częstotliwości w terapii

Fizykoterapia to dział fizjoterapii, w którym wykorzystywane jest oddziaływanie naturalnych lub sztucznych bodźców fizykalnych na organizm. Jedną ze skutecznych metod tej formy leczenia jest magnetoterapia. Z fizycznego punktu widzenia wyróżniamy pole magnetyczne wysokiej i niskiej częstotliwości. W aspekcie terapeutycznym są to dwie różne formy oddziaływań na tkanki mające swoje indywidualne obszary zastosowań i wskazań oraz przeciwwskazań.

Magnetoterapia niskiej i wielkiej częstotliwości – podstawowe różnice

O magnetoterapii niskiej częstotliwości mówimy wówczas kiedy zakres częstotliwości fal mieści się w zakresie od 1 do 1000Hz. Zabiegi magnetoterapii wielkiej częstotliwości to takie, w których wykorzystywana jest częstotliwość powyżej 300kHz, a powszechną ich nazwą jest diatermia, z uwagi na wytworzenie efektu cieplnego. Podstawową różnicą pomiędzy magnetoterapią, a diatermią jest więc brak wytwarzanego ciepła w przypadku niskiej częstotliwości i wzrost ciepłoty w zabiegach diatermii. Na tej podstawie rozdzielić możemy więc przeciwwskazania do tych dwóch zabiegów. W przypadku diatermii przeciwwskazania będą dotyczyły bodźca cieplnego. Wszelkie schorzenia i inne postacie przeciwwskazań do leczenia ciepłem będą także przeciwwskazaniami do diatermii. Co prawda to inny rodzaj ciepła, ponieważ wytworzony jest wewnątrz tkanki, a nie oddziałuje z zewnątrz, jednak w zakresie przeciwwskazań powinno zostać uwzględnione.

Magnetoterapia niskiej częstotliwości i jej działanie

            Pole magnetyczne niskiej częstotliwości obejmuje impulsy o różnym kształcie i przebiegu. Wyróżniamy impulsy prostokątne, trójkątne, trapezowe i sinusoidalne. Z wykorzystaniem pola magnetycznego możemy wykonywać zabiegi magnetoterapii lub magnetostymulacji, a ich intensywność zależeć będzie, między innymi, od kształtu wykorzystanego. Z uwagi na niewielką ilość przeciwwskazań do stosowania oraz skuteczność wspomagania terapii, pole magnetyczne wykorzystywane jest w terapii wielu schorzeń. Do korzystnych oddziaływań pola magnetycznego niskiej częstotliwości na tkanki zalicza się przede wszystkim związane z oddziaływaniem pola magnetycznego zwiększenie przepuszczalności błon komórkowych oraz wzrost energii drgania jonów, co z kolei zwiększa absorpcje białek w organizmie, stymulację tworzenia prostaglandyn oraz zwiększony przepływ jonów wapnia w komórkach. Powyższe zmiany w komórkach powodują takie efekty terapeutyczne jak: przyspieszenie gojenia ran i innych uszkodzeń skóry i tkanek głębiej położonych, działanie przeciwbólowe, działanie przeciwzapalne, przyspieszenie zrostu kostnego, stymulację obwodowego układu nerwowego. Z uwagi na nietermiczny charakter zabieg pola magnetycznego stosować można w ostrych fazach stanu zapalnego co jest niemożliwe w większości innych zabiegów medycyny fizykalnej. Kolejną korzyść stanowi możliwość jego wykorzystania zarówno u dzieci, jak również u osób starszych. Magnetoterapię od magnetostymulacji odróżnia metodyka prowadzenia zabiegu, gdzie w magnetoterapii stosowane są wysokie wartości indukcji (1-15mT) i częstotliwość rzędu 1-100Hz, a w magnetostymulacji niższe wartości indukcji i wyższą częstotliwość (1-1000Hz). Parametry dostosowane są także do stanu chorego (ostre stany zapalne niższe wartości indukcji magnetycznej) i stopniowo zwiększane podczas kolejnych sesji zabiegowych. Bardzo istotny jest czas trwania zabiegu, który nie powinien być krótszy niż 30minut. Ważnym aspektem, na który warto zwrócić uwagę jest pora dnia wykonania zabiegu, która powinna być powtarzalna, ze względu na wyraźny wpływ na rytm dobowy. Szczególnie u osób starszych zabieg nie powinien być wykonywany wieczorem.

Pole magnetyczne wielkiej częstotliwości czyli zastosowanie diatermii w terapii

            Do zabiegów, w których wykorzystywane jest pole magnetyczne o częstotliwości powyżej 300kHz zaliczamy diatermię krótko- i mikrofalową, a także terapuls. Zabieg ma na celu wytworzenie ciepła wewnątrz tkanek, bezpośrednio w miejscu poddanym zabiegowi czyli dokładnie tam gdzie wystąpił proces chorobowy. Diatermia krótkofalowa korzystnie wpływa na ukrwienie i dotlenienie tkanek, powodując rozszerzenie naczyń krwionośnych. Ma także działanie przeciwbólowe oraz przyspieszające procesy przemiany materii. Obserwuje się także, w wyniku jej oddziaływania, wzrost liczby białych krwinek. Stymulacja krótkofalowa zmniejsza także pobudliwość układu nerwowego. Zabiegi z wykorzystaniem fali krótkiej dzielimy na atermiczne (brak odczuwania ciepła), oligotermiczna (minimalne odczucia cieplne), termiczna (przyjemne odczuwanie ciepła), hipertermiczna (intensywne ciepło). Podobnie jak magnetoterapię niskiej częstotliwości, zabiegi wykonuje się w seriach, w krótkim odstępie czasu, najlepiej codziennie. Wykorzystywane w diatermii mikrofalowej zakresy fal mieszczą się pomiędzy falami krótkimi a promieniowaniem podczerwonym. Ciepło generowane podczas stymulacji zabiegowej ma charakter terapeutyczny. Diatermia mikrofalowa działa bardziej powierzchownie od krótkofalowej i zalecana jest do stosowania w przypadku podostrych i przewlekłych chorób skóry, czy tkanki podskórnej.

Autor: mgr. Kamila Spłocharska

Mgr Kamila Spłocharska, ukończyła szkolenia ukierunkowane na pracę z pacjentami neurologicznymi, z problemami uroginekologicznymi oraz z zespołami bólowymi różnego pochodzenia. W pracy z pacjentem patrzy holistycznie, niweluje ból wykorzystując różne formy terapii, w tym również terapię SCENAR.

Zobacz artykuły tego autora