Czym jest fizjoterapia neurologiczna

Fizjoterapia neurologiczna to dziedzina fizjoterapii, która zajmuje się diagnozowaniem, leczeniem i rehabilitacją pacjentów mających problem z układem nerwowym. Układ nerwowy dzieli się na dwie części : ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.  Wprowadzenie fizjoterapii neurologicznej znacznie wpływa na przebieg leczenia. Większość chorób układu nerwowego ma charakter przewlekły lub postępujący. Fizjoterapię neurologiczną również wprowadzamy u pacjentów po wypadkach gdzie dochodzi do uszkodzenie układu nerwowego. W większości przypadków, celem fizjoterapii jest poprawa  i utrzymanie sprawności fizycznej przez jak najdłuższy okres czasu.

Przykłady schorzeń i urazów, w których powinna być koniecznie zastosowania fizjoterapia:

·         Choroba Parkinsona

·         Choroba Alzheimera

·         Dystrofia mięśniowa

·         Rdzeniowy zanik mięśni

·         SM

·         Uszkodzenie rdzenia kręgowego

·         Udar mózgu

·         Uraz czaszkowo-mózgowy

Ewolucja fizjoterapii neurologicznej w ostatnich latach była znacząca. Wcześniejsze podejścia koncentrowały się głównie na ćwiczeniach terapeutycznych i masażach, ale obecnie terapie te są uzupełniane o zaawansowane techniki/metody, takie jak elektroterapia, neurorehabilitacja (PNF, metoda Vojty, NDT Bobath ), biofeedback czy terapie manualne (Kalternborn-Evjenth, McKenzie).

W ostatnich dekadach, z powodu coraz większej liczby osób cierpiących na choroby neurologiczne, takie jak choroba Parkinsona, SM, udar mózgu czy urazy mózgu, fizjoterapia neurologiczna stała się jeszcze bardziej istotna. W trakcie leczenia , często są wykorzystywane różne techniki/metody pracy z pacjentem. W ten sposób wykorzystujemy potencjał naszego mózgu zwany plastycznością mózgu(neuroplastyczność).  Neuroplastyczność jest to zdolność układu nerwowego do regeneracji neuronów oraz do tworzenia zupełnie nowych połączeń.

W rehabilitacji neurologicznej liczy się holistyczne podejście. Ważna jest współpraca z lekarzami, neurologami, psychologami,  fizjoterapeutami i innymi specjalistami. Należy pamiętać również o tym, że fizjoterapia neurologiczna nie jest wyłącznie dla osób dorosłych ale także dla dzieci, na przykład : dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym czy z zespołem Downa.

Przykładowe metody/terapie pracy z pacjentem neurologicznym:

1.       Ćwiczenia

• Fizjoterapeuci prowadzą pacjentów przez specjalnie dobrany zestaw ćwiczeń mających na celu wzmocnienie mięśni, zwiększenie mobilności, poprawę koordynacji i równowagi.
1. Terapia manualna( np. Kalternborn-Evjenth, McKenzie).
• Techniki terapii manualnej, takie jak mobilizacje stawów, mięśni i tkanek miękkich, mogą pomóc w poprawie zakresu ruchu, zmniejszeniu sztywności i złagodzeniu bólu.
2. Neurorehabilitacja( PNF,metoda Vojty, metoda NDT Bobath)
• Specjalistyczne programy rehabilitacyjne, wykorzystujące neuroplastyczność mózgu, mają na celu pobudzić neurony i poprawić funkcje neurologiczne.

4.       Inne metody: Terapia Czaszkowo-Krzyżowa, POLARITY.

5. Elektroterapia:
• Stymulacja elektryczna może być wykorzystywana do pobudzania osłabionych mięśni, zmniejszania bólu oraz poprawy funkcji ruchowych.
6. Biofeedback:
• Metoda, która umożliwia pacjentowi świadomość i kontrolę nad swoimi funkcjami fizjologicznymi, takimi jak napięcie mięśniowe czy rytm serca.

7.                7. Kinesiotaping:

·         Stosowany w rehabilitacji neurologicznej przy dysfunkcjach mięśniowo-stawowych.

8. Sprzęt rehabilitacyjny:
• Fizjoterapeuci często korzystają z różnego rodzaju sprzętu rehabilitacyjnego, takiego jak chodziki, ortezy, platformy równoważne czy urządzenia do elektrostymulacji mięśni a także sprzęt do kinezyterapii

Rola fizjoterapeuty polega na indywidualnym dostosowaniu programu rehabilitacyjnego do potrzeb i możliwości pacjenta oraz monitorowaniu postępów w leczeniu. Fizjoterapeuci również edukują pacjentów w zakresie samoopieki, aby mogli kontynuować ćwiczenia i techniki terapeutyczne w domu.

Autor: mgr. Kamila Spłocharska

Mgr Kamila Spłocharska, ukończyła szkolenia ukierunkowane na pracę z pacjentami neurologicznymi, z problemami uroginekologicznymi oraz z zespołami bólowymi różnego pochodzenia. W pracy z pacjentem patrzy holistycznie, niweluje ból wykorzystując różne formy terapii, w tym również terapię SCENAR.

Zobacz artykuły tego autora