Ćwiczenia kończyn górnych i dolnych z użyciem rotorów rehabilitacyjnych

Doskonała alternatywa dla ćwiczeń czynnych wolnych i oporowych. Idealne do treningów w warunkach domowych, w gabinetach rehabilitacji jak również na oddziałach szpitalnych w ramach rehabilitacji przyłóżkowej. Mowa o rotorach rehabilitacyjnych. Nowoczesny sprzęt umożliwiający pracę kończyn górnych i dolnych. Możliwość ruchu we wszystkich stawach kończyny jednocześnie, z oporem lub bez. Funkcjonalna praca kończyn angażująca całe grupy mięśniowe. Lista zalet jest długa.

Rehabilitacja ortopedyczna, neurologiczna, geriatryczna– w każdej z nich najważniejsza jest systematyczność. Zdecydowanie prościej i skuteczniej realizuje się programy rehabilitacyjne  mając do dyspozycji urządzenia wspomagające proces terapii oraz urozmaicające codzienną bazę ćwiczeń. Trening z użyciem rotorów rehabilitacyjnych z powodzeniem może zastąpić ćwiczenia czynne kończyn lub uzupełnić codzienne ćwiczenia prowadzone przez terapeutę.

Zalety rotorów rehabilitacyjnych

Do ważnych cech rotorów należy prostota użytkowania, fizjologiczny ruch w stawach, funkcjonalność. Szeroki wybór rotorów pozwala na prowadzenie terapii dla kończyn górnych i dolnych. Nowoczesne modele umożliwiają także prowadzenie raportów z odbywających się sesji treningowych, co pozwala na kontrolę postępów i umożliwia dalsze planowanie leczenia.  

Zaletą rotorów rehabilitacyjnych jest ich wysoka funkcjonalność – poprawiają nie tylko zakres ruchu i siłę całych grup mięśniowych ale również korzystnie wpływają na koordynację.

Rotor to sprzęt umożliwiający przeprowadzenie profesjonalnego treningu kończyn jednocześnie zajmując niewiele miejsca. Z tego powodu często pacjenci, zadowoleni z efektów pracy podczas wizyty u fizjoterapeuty, decydują się na zakup rotora do użytku w warunkach domowych. Większość rotorów jest uniwersalna i pozwala na pracę kończyn górnych i dolnych wymiennie – nie są przystosowane tylko do jednego rodzaju kończyn.

Na czym polega działanie rotorów rehabilitacyjnych?

Mechanizm rotoru rehabilitacyjnego pozwala na wprowadzenie w ruch obrotowy ramion przy użyciu pedałów napędzanych siłą kończyn górnych lub dolnych. Podczas pracy na rotorze wprowadzamy je w ruch jak w trakcie jazdy na rowerze. W przypadku kończyn dolnych dochodzi do zgięcia w stawie biodrowym, kolanowym i skokowym z następującym później wyprostem. W ruch zaangażowanych jest szereg grup mięśniowych agonistycznych i antagonistycznych – współdziałających ze sobą oraz wykonujących ruch przeciwny – wyprost/ zgięcie. Podobnie w przypadku ćwiczeń kończyn górnych mamy do czynienia z ruchem w stawie barkowym, łokciowym oraz nadgarstkowym. Dochodzi do naprzemiennych zgięć i wyprostów w wymienionych stawach. Tutaj również angażujemy szereg mięśni napędzających mechanizm rotora. 

Klasyczne rotory mechaniczne wprowadzane zostają w ruch siłą mięśni, a poziom obciążenia treningowego zależał będzie od szybkości z jaką wykonany zostanie ruch oraz siły nacisku. Bardziej zaawansowana postać rotorów (elektryczne) pozwala na ustawienie parametrów treningu, a tym samym dopasowanie ciężkości treningu do potrzeb pacjenta. Wprowadzenie odpowiednich ustawień pozwala na trening oporowy. Dodatkową zaletą tego rodzaju rotorów jest elektroniczna kontrola prowadzonych ćwiczeń co umożliwia bieżącą obserwację przebiegu treningu na ekranie LCD. Specjalne programy pozwalają w tym wypadku na kontrolę przebiegu sesji treningowych – zapis zrealizowanego treningu. Korzystnie wpływa to na motywację pacjenta i samokontrolę. Dodatkowo niektóre modele rotorów rehabilitacyjnych pozwalają na biofeedback, a więc obserwację wirtualnej odpowiedzi na wykonywane ruchu co stanowi dodatkowe urozmaicenie treningu i korzystnie wpływa na motywację, a tym samym efekty pracy.

Wskazania do stosowania rotorów

Wskazań do stosowania rotorów jest wiele. Z użyciem rotorów kształtujemy siłę mięśniową, poprawiamy zakres ruchu, stymulujemy układ nerwowy w przypadku porażeń i niedowładów, poprawiamy krążenie w kończynach. W każdym więc przypadku uszkodzenia narządu ruchu na poziomie układu nerwowego, mięśniowego bądź szkieletowego warto zainteresować się ćwiczeniami z użyciem rotora. Przeciwwskazań jest przeciwnie – niewiele. Przeciwwskazaniem do stosowania rotora rehabilitacyjnego będzie każde schorzenie, w którym wysiłek fizyczny jest niedozwolony (zaburzenia krążeniowo-oddechowe, wysokie ciśnienie). Również w przypadku narzuconych przez lekarza ograniczeń zakresu ruchu w stawach nie zaleca się stosowania rotorów.

Na koniec bardzo ważna rzecz – z rotorów korzystamy w pozycji siedzącej, na krześle, fotelu, taborecie. Pozycja musi być wygodna, stabilna. Dodatkową zaletą rotora będzie tutaj możliwość wykorzystania czasu ćwiczenia na czytanie książki czy oglądanie telewizji.

Autor: mgr Kaja Kwiatkowska

Fizjoterapeutka, absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Posiada 7-letni staż w zawodzie fizjoterapeutki oparty na pracy z pacjentami ortopedycznymi, urazowymi oraz sportowcami. Ukończyła liczne szkolenia z zakresu terapii manualnej oraz specjalistycznych form ćwiczeń ruchowych.

Zobacz artykuły tego autora