Masaż relaksacyjny a masaż leczniczy

Masaż relaksacyjny stosowany jest w obiektach spa i hotelach jako standardowa forma odprężenia i relaksu. Zastosowanie masażu klasycznego i relaksacyjnego kręgosłupa lub całego ciała to, nie wątpliwie, znana i lubiana forma rozluźnienia kręgosłupa i relaksu całego ciała. Bardziej zaawansowane formy masażu oparte są na metodach pochodzących głównie z Azji, jednak klasyczny masaż kręgosłupa to wciąż najczęściej wybierany rodzaj masażu wśród osób korzystających z usług gabinetów masażu i spa. Oparty jest na podstawowych ruchach stosowanych w masażu, a więc głaskaniu, rozcieraniu, ugniataniu i oklepywaniu.

W masażu relaksacyjnym ruchy są podobne, z tym wyjątkiem, że nie zawiera oklepywania, a całość masażu przeprowadzona jest przez masażystę spokojniej i delikatniej. W wyniku masażu dochodzi do rozgrzania, lepszego ukrwienia, a co za tym idzie rozluźnienia zarówno mięśni jak i struktur okołostawowych stawów kręgosłupa. W związku z powyższym masaż klasyczny i relaksacyjny kręgosłupa mogą być nie tylko formą relaksu ale częścią działania leczniczego na kręgosłup.

Czym innym jest właściwy masaż leczniczy kręgosłupa. Są to nowoczesne formy masażu takie jak masaż tkanek głębokich czy techniki  mięśniowo-powięziowe wykorzystujące stosowane w masażu do wywołania oczekiwanego efektu terapeutycznego. Leczniczy masaż kręgosłupa jest więc formą bardziej zaawansowaną, prowadzoną przez fizjoterapeutów w gabinetach rehabilitacyjnych, celującą w naprawę określonych struktur w kręgosłupie, w których doszło do niekorzystnych zmian. Efekt  terapeutyczny takiego masażu trwa zdecydowanie dłużej niż rozluźnienie tkanek, do którego dochodzi w wyniku zastosowania relaksacyjnych jego form.

Wskazania do masażu kręgosłupa

Pacjenci lub klienci zgłaszający się na masaż kręgosłupa to najczęściej osoby skarżące się na ból kręgosłupa, uczucie napięcia lub problemy z poruszaniem się. Są to klasyczne objawy opisywane przez większość osób korzystających z masażu jako doraźnej formy leczenia. Ma to miejsce zarówno w gabinetach masażu jak i u fizjoterapeutów. W sytuacji kiedy osoba taka zgłasza się na masaż klasyczny lub relaksacyjny należy jedynie wykluczyć przeciwwskazania do jego zastosowania i można przeprowadzić masaż, który rozluźni kręgosłup w efekcie czego dojdzie do zmniejszenia bólu i napięcia w jego obszarze.

Wskazania do zastosowania leczniczego masażu kręgosłupa powinny być już ściślej określone, a przed jego zastosowaniem należy przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem i wykonać badanie przedmiotowe. Wskazaniem do masażu kręgosłupa są napięcia, dysbalans, restrykcje w obszarze mięśni przykręgosłupowych oraz grzbietu i otaczających ich powięzi, ale także w okolicy obręczy barkowej i miednicznej.  Dyskopatia, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa to najczęstsze rozpoznania z jakimi pacjenci są kierowani na lecznicze formy masażu. Również zmiany na obwodzie mogą mieć swoje źródło w okolicy kręgosłupa w związku z czym w leczeniu problemów z kończynami górnymi stosuje się masaż leczniczy także w okolicy kręgosłupa szyjnego i piersiowego, objawy ze strony kończyn dolnych mogą z kolei być wskazaniem do stosowania masażu leczniczego odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Odcinki kręgosłupa

Masaż kręgosłupa zwykle obejmuje całą długość pleców, a więc kręgosłup szyjny, piersiowy i lędźwiowo-krzyżowy. Czasami jednak, w przypadku wyraźnych problemów w jednym z jego odcinków stosuje się masaż celowany w konkretny obszar kręgosłupa (jednocześnie nie wykluczając zupełnie pozostałych). Odcinek szyjny kręgosłupa obejmuje siedem pierwszych kręgów (C1-C7). Masaż tego odcinka stosuje się w przypadku problemów z okolicą szyi, obręczy barkowej, kończyny górnej, a także występujących objawów ze strony głowy takich jak bóle i zawroty głowy czy szumy uszne.

Masaż odcinka piersiowego (12 kolejnych kręgów Th1-Th12) wykonuje się kiedy objawy umiejscowione są w okolicy między łopatkowej, a także jeśli dotyczą samych łopatek oraz barku i kończyny górnej. Odcinek lędźwiowy i krzyżowy kręgosłupa to najczęściej poddawana masażowi okolica. Kręgosłup lędźwiowy składa się z pięciu kręgów lędźwiowych (L1-L5), a krzyżowy 5 krzyżowych (S1-S5). Zwykle jednak te dwa odcinki określa się jako jedną całość i nazywa odcinkiem lędźwiowo-krzyżowym. W tym obszarze przeprowadza się terapię w bólach i objawach napięciowych ze strony obręczy miednicznej i kończyn dolnych.

W trakcie wykonywania masażu leczniczego określonych odcinków kręgosłupa należy pamiętać o połączeniach anatomicznych między poszczególnymi obszarami ciała, nawet leżącymi odlegle, i nigdy nie ograniczać masażu tylko do jednego ścisłego obszaru, w którym wstępnie diagnozujemy problem.

Czy masaż kręgosłupa może zaszkodzić?

Przeciwwskazania do wykonania masażu kręgosłupa zależą od rodzaju i intensywności stosowanego masażu, a także obszaru na jakim jest prowadzony. Wśród  bezwzględnych przeciwwskazań do masażu wymienia się podwyższona temperaturę ciała (pow. 38°C),  krwotoki lub tendencje do ich występowania, choroby krwi, nowotwory, epilepsje, nadciśnienie tętnicze III i IV stopnia, choroby zakaźne skóry lub przerwanie jej ciągłości, ostre i podostre stany zapalne, łamliwość kości, osteoporozę, tętniaki naczyniowe oraz ciążę.

 Kontrowersyjnym tematem jest ciąża jako przeciwwskazanie do masażu. Z pewnością jest przeciwwskazaniem do wykonania klasycznej formy masażu, jednak przeprowadzenie masażu w sposób profesjonalny i dostosowany do kobiet w ciąży jest często dużą ulgą dla kobiet ciężarnych skarżących się na bóle i przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego i piersiowego. Najważniejsza w tym wypadku jest wygodna pozycja pacjentki. Ważne aby skonsultować rozpoczęcie serii masaży z prowadzącym lekarzem ginekologiem, szczególnie w przypadku ciąży patologicznej lub zagrożonej. Przy braku przeciwwskazań masaż kobiet w ciąży stosowany jest w celu zmniejszenia poziomu stresu, ograniczenia obrzęków, łagodzenia bólu i napięć, a także zmniejszenia poziomu lęku.

Techniki masażu ręcznego

Podstawowe techniki stosowane w masażu ręcznym to technika głaskania, technika rozcierania, technika ugniatania. technika ucisków, technika oklepywania, technika wibracji, technika roztrząsania i technika wałkowania. W zależności od rodzaju masażu stosuje się je w odpowiedniej kolejności i z różnym nasileniem. Masaż klasyczny i relaksacyjny zawsze rozpoczyna się i kończy techniką głaskania. W masażu relaksacyjnym nie stosuje się techniki oklepywania. Długość stosowania i nasilenie pozostałych technik uzależnione jest od predyspozycji pacjenta lub klienta, a także możliwości i zwyczajów masażysty lub terapeuty.

 W masażu leczniczym stosuje się dodatkowo techniki powięziowe, mające za zadanie przesunięcie lub „rozklejenie” powięzi, a także uciskowe na punkty spustowe lub restrykcyjne. Czas masażu relaksacyjnego zależy głównie od życzenia klienta i powierzchni masowanej. Zwykle jest to od 30 minut do 1,5 godziny. Długie masaże to najczęściej masaże nie tylko kręgosłupa ale całego ciała. Masaż leczniczy zależy przede wszystkim od bieżącego stanu pacjenta i stosowanych technik i może trwać stosunkowo krótko, nawet zaledwie około 15 minut stosowania intensywnych lokalnych technik lub znacznie dłużej – nawet do godziny. W trakcie stosowania masażu terapeuta lub masażysta pozostają w kontakcie werbalnym z klientem lub pacjentem oraz obserwują reakcję tkanek na masaż i na tej podstawie dopasowują siłę i czas trwania masażu.

Inne metody masażu kręgosłupa

Masaż kręgosłupa pełni dwie istotne funkcje – relaksacyjna i leczniczą. U osób cierpiących na przewlekłe bóle pleców regularne stosowanie masażu jest potrzebne, a czasami wręcz niezbędne. Nie każdy ma możliwość dostępu do masażysty lub terapeuty na co dzień. Posiadanie urządzenia, które w kryzysowych sytuacjach zastąpi ręce masażysty jest idealnym rozwiązaniem dla każdego. Również osoby nie mające problemów zdrowotnych z kręgosłupem mogą stosować masaż ręczny lub jego alternatywne formy w celu zniesienia napięć, rozluźnienia, relaksu i zmniejszenia poziomu stresu.

Osobisty fotel masujący rozwiązuje z pewnością problem dostępu do masażu. Nowoczesne fotele posiadają programy umożliwiające nie tylko podstawowy masaż pleców, ale różne formy masażu poszczególnych odcinków kręgosłupa. Fotele masujące typu TYROL, TORENTINO lub GOLD+ to zaawansowane urządzenia do masażu o bardzo rozbudowanym panelu sterującym, wielu programach do masażu i technikach jego stosowania. Prywatne potrzeby domowe zaspokoi jednak z pewnością fotel masujący ATENA czy MILAN, będące tańszą alternatywą spełniającą wszelkie potrzeby dotyczące masażu.