Gęsia stopka – pochodzenie nazwy i budowa anatomiczna

Zapalenie gęsiej stopki to potoczna, ale powszechnie przyjęta (także w nomenklaturze medycznej) nazwa stanu zapalnego okolicy płytki ścięgnistej utworzonej z połączenia ścięgien trzech mięśni (krawieckiego, smukłego, półścięgnistego). Pochodzenie nazwy wynika z charakterystycznego układu tych ścięgien, których połączenie przypomina błonę między palcami gęsi. Funkcje mięśni „gęsiej stopki” to zginanie stawu kolanowego oraz rotacja wewnętrzna goleni. Istotną ich rolą jest także dynamiczna stabilizacja przedziału przyśrodkowego kolana.

Przyczyny zapalenia gęsiej stopki

W badania naukowych i opiniach lekarskich nie znajdziemy opisu bezpośrednich przyczyn występowania schorzenia, a jedynie wskazówki co do grup ryzyka jego występowania, związanego z przeciążeniami okolicy przyczepów wymienionych mięśni. Zapalenie gęsiej stopki występuje najczęściej u osób intensywnie uprawiających sport. Wskazuje się szczególnie trening dyscyplin wytrzymałościowych (np. biegi długodystansowe) jako czynnik ryzyka występowania zapalenia mięśni gęsiej stopki. Badania wskazują na częstsze występowanie zapalenia tego obszaru u osób, u których występuje niestabilność stawu kolanowego, a także ograniczona elastyczność tylnej grupy mięśni uda. Osoby, które wykazują predyspozycję do wystąpienia zapalenia gęsiej stopki to także chorzy przewlekle, ze zdiagnozowanym reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) lub cukrzycą.

Kolejną grupą pacjentów, u których częściej niż w populacji ogólnej, diagnozuje się schorzenie są otyłe kobiety z chorobą zwyrodnieniową stawów. Ta grupa ryzyka związana jest z szerszym ułożeniem miednicy u kobiet, który może predysponować do występowania zwiększonego kąta koślawości kolan, z czego z kolei wynika zwiększone obciążenie okolicy gęsiej stopy.

Objawy zapalenia obszaru gęsiej stopki

Najbardziej charakterystycznym objawem schorzenia jest ból występujący po przednio-przyśrodkowej stronie kolana, około 5cm poniżej szpary stawu kolanowego. Chorzy zgłaszają nasilenie bólu podczas wchodzenia i schodzenia ze schodów, a także zaostrzenie objawów w godzinach porannych. Mniej charakterystyczna lokalizacja bólu w przebiegu zapalenia gęsiej stopki to obszar szpary stawowej kolana oraz boczno-tylna powierzchnia stawu. Tego rodzaju objawy mogą mylnie wskazywać na problemy z łąkotką przyśrodkową.

Dodatkowym objawem może być obrzęk oraz ocieplenie okolicy gęsiej stopki. W przypadku wystąpienia opisanych objawów i podejrzenia zapalenia gęsiej stopki należy ocenić okolicę tego obszaru w badaniach obrazowych. W tym celu wykonuje się USG stawu kolanowego lub rezonans magnetyczny (MRI). W przebiegu diagnozy podejrzenie zapalenia gęsiej stopki należy różnicować także z dysfunkcjami odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz uszkodzeniem więzadła pobocznego piszczelowego.

Leczenie zapalenia gęsiej stopki

Zapalenie gęsiej stopki praktycznie we wszystkich przypadkach leczone jest zachowawczo (bez interwencji chirurgicznej). W ostrym stadium choroby leczenie ma za zadanie zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz ograniczenie stanu zapalnego. W tym celu stosuje się fizjoterapię w postaci fizykoterapii laser ((polecany przez nas aparat do laseroterapii to Lasertronic LT-3 lub pole magnetyczne (zdecydowanie warto skorzystać z emisji pola magnetycznego przez sprawdzony aparata do magnetoterapii Magnetronic MF-12

 , fonoforeza z użyciem ultradźwięków oraz krioterapia, w przypadki wykorzystania której polecamy zastosowanie dwutlenku węgla (Cryo T2 lub Cryo T DUO) lub ciekłego azotu (KRIOSAN 50l). Dodatkowo zaleca się stosowanie terapii mięśniowo-powięziowej oraz wprowadzanie prostych ćwiczeń ruchowych i ograniczenie intensywnej pracy kończyny.

W późniejszych stadiach rehabilitacji zalecane jest rozszerzenie działań manualnych (terapia mięśniowo-powięziowa z elementami terapii manualnej stawu kolanowego) oraz intensyfikacja ćwiczeń. W fazie podostrej oraz przewlekłej zapalenia, szczególny nacisk kładzie się na wyeliminowanie przyczyny wystąpienia schorzenia. Poprawa balansu mięśniowego oraz biomechaniki stawu to podstawowy cel terapii w tym okresie. Bardzo ważne jest także wprowadzenie ćwiczeń stabilizujących staw co pomaga zapobiegać urazom tej okolicy w przyszłości. W trakcie procesu rehabilitacji zaleca się także stosowanie kinsesiotapingu jako element wspomagający pracę mięśni oraz stabilizujący stawy.