Masaż segmentarny – historia i podstawy jego działania

Metoda masażu oparta na segmentarnym opracowaniu ciała oraz zasady masażu segmentarnego swoje źródło mają w początku XX wieku, kiedy to H. Head, neurofizjolog, uznał, że w poszczególnych chorobach narządów wewnętrznych istnieją określone obszary skóry (dermatomy), które wykazują nadmierną wrażliwość na bodźce. W wyniku tych zmian, standardowe odczucia, takie jak zimno, ciepło, dotyk, ucisk, stają się bolesne. Na tej podstawie dokonał analizy, według której opracowano założenia masażu segmentarnego, które oparte są na oddziaływaniu na odruchową zmianę w tkankach, które pozwala na świadomą stymulację chorobowo zmienionych tkanek.

Podstawowe zasady stosowania masażu segmentarnego

Podstawowym założeniem masażu segmentarnego jest opracowanie odruchowych zmian tkankowych poprzez stosowanie odpowiednio dobranych i najbardziej skutecznych technik masażu. Zasady wykonywania tego rodzaju masażu oraz stosowane techniki są bardzo zbliżone do podstaw masażu klasycznego. Istnieje szereg zaleceń technicznych dotyczących właściwego wykonywania masażu segmentarnego.

Przede wszystkim masaż należy zawsze rozpocząć od opracowania okolicy kręgosłupa (korzeni nerwowych). Poszczególne części ciała masowane są w następującej kolejności: kręgosłup (z dołu do góry), grzbiet (z dołu do góry oraz od linii pachowej środkowej w kierunku kręgosłupa), obręcz barkowa i kark (od stawu barkowego w kierunku potylicy), szyja ( z dołu do góry), głowa (od linii środkowej twarzy w kierunku potylicy), klatka piersiowa (od mostka do linii pachowej środkowej i kręgosłupa), powłoki brzuszne (zgodnie z ruchem wskazówek zegara), miednica i pośladki (od spojenia łonowego, poprzez pachwiny, w kierunku kości krzyżowej i szpary pośladkowej), kończyny górne i dolne (z dołu do góry).

Zachowanie opisanej kolejności oraz kierunku ruchów pozwala na właściwe opracowanie poszczególnych segmentów (zasada kierunkowości i kolejności opracowania struktur).

Kolejnym ważnym elementem jest siła z jaką wykonywany jest masaż. Powinna być tak dobrana aby masaż nie sprawiał dolegliwości bólowych. W zależności od liczby receptorów, na które masaż oddziałuje, można stosować różną siłę nacisku. Podczas opracowania większych obszarów siła może być większa. Przy kolejnych zabiegach można zastosować coraz większą siłę, początkowe zabiegi powinny być wykonane delikatnie (zasada stopniowania bodźca). Rozpoczęcie masażu powinno poprzedzić odnalezienie wszystkich zmian odruchowych w tkankach. Początkowo konieczne jest usunięcie napięcia powierzchownego, co pozwala na dotarcie do głębszych struktur tkankowych i ich opracowanie (zasada warstwowości).

Pozycja pacjenta i czas trwania masażu segmentarnego

Masaż segementarny wykonywany jest w pozycji leżącej lub/i stojącej. W celu zapewnienia komfortu podczas pracy warto wykorzystać odpowiednie leżanki lub łóżka do masażu pozwalające na relaks pacjenta, rozluźnienie tkanek, a także ergonomiczną prace masażysty. Na rynku dostępny jest szereg łóżek do masażu umożliwiających regulację wysokości oraz dopasowanie pozycji pacjenta do masażu poszczególnych segementów.

Proponowanym sprzętem w tym wypadku zdecydowanie jest stół do masażu Aero Plus(wersja przenośna) lub wersja stała z elektryczną regulacją wysokości SR-EŁ3p. Czas trwania masażu segmentarnego to około 20-30 minut. Ilość stosowanych sesji zabiegowych uzależniona jest od liczby zmian i tkanek napiętych odruchowo. Zakończenie leczenia uznaje się w momencie usunięcia wszystkich zmian odruchowych. Odstęp między kolejnymi zabiegami masażu segmentarnego powinien wynosić 1-2 dni. Zaleca się 2-tygodniową przerwę w serii zabiegowej po wykonaniu 20 masaży.

Stosowane techniki

Techniki stosowane w masażu segmentarnym pokrywają się z tymi wykorzystywanymi w masażu klasycznym. Jest to więc głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, wibracje, wałkowanie. Dodatkowo w masażu segmentarnym stosuje się specjalne techniki takie jak: piłowanie, śrubowanie, rolowanie, posuwanie, pociąganie, sprężynowanie, chwyt międzykolcowe i inne niestandardowe techniki masażu. W trakcie masażu segmentarnego nie stosuje się substancji poślizgowych ze względu na zaburzenie szczegółowej palpacji. Masaż segmentarny może wywoływać silne przekrwienie tkanek, jednak nie powinien prowadzić do zwiększenia objawów i wywoływać odczuć bólowych masowanej okolicy.